Józef Mackiewicz – jeden z największych polskich pisarzy i intelektualistów w czołówce najbardziej zapomnianych, niedrukowanych! Grzegorz Eberhardt odkrywa przyczyny tego paradoksu, wykonując benedyktyńską pracę: przekopując krajowe i zagraniczne archiwa, korespondując z czołowymi postaciami minionych dziesięcioleci, konfrontując świadectwa, prowadząc wręcz swoje własne śledztwo. Sięga po materiały nigdy dotąd niepublikowane. Powoli wchodzi w niejako osobisty kontakt z nieżyjącym już autorem „Nie trzeba głośno mówić”. I jak on, narazi się zapewne wielu przeciwnikom niewygodnej prawdy.
Fascynujący obraz minionego wieku, prezentowany w tej książce, odbiega od popularnych, a fałszywych na ogół opinii, ale na pewno bliski jest temu, który prezentował sam Józef Mackiewicz. Książka imponuje wielością planów, szerokością spojrzenia, uderzającym prawdą, niebanalnym obrazem niedawnej (ale i niezakończonej) przeszłości. Jest tu i PRL, z jego życiem intelektualnym, ukazany bez różowych okularów sentymentu. Niezwykle interesujące są opisy Wilna pod kolejnymi okupacjami: litewską, sowiecką i niemiecką. Bardzo ciekawie, żywo i dynamicznie odmalowane są polskie środowiska emigracyjne (w tym „Kultura”, „Wolna Europa”, „Wiadomości”), z całą ich różnorodnością, ideowymi sporami, wielkością, ale i hańbą.
Grzegorz Eberhardt udziela odpowiedzi, dlaczego naoczny „świadek Katynia” przez kilkadziesiąt lat żył w nędzy, a dziś pozostaje postacią tak bardzo nieznaną, ale z pewnością odpowiedź ta nie spodoba się bardzo wielu osobom. Książka jest bardzo odległa od politycznej poprawności.
Pasjonujące dzieło, pisane zresztą z pasją, z imponującą panoramą historyczną i geograficzną. Walory książki uwydatnia daleki od sztampy layout.
Książka otrzymała wyróżnienie w konkursie im. Józefa Mackiewicza 2009 (zob. fotoreportaż z uroczystości wręczenia nagród).
